0931 474 003
customer@gdservice.com.vn 
Từ khi Luật BHXH 2024 chính thức ban hành, bắt đầu quan tâm đến nghĩa vụ chủ hộ kinh doanh đóng BHXH bắt buộc. Điều này dẫn đến rất nhiều câu hỏi thực tế như: Chủ hộ kinh doanh có được chọn đóng BHXH 12 tháng/lần không? Phương thức đóng ra sao? Mức đóng thấp nhất là bao nhiêu? Khoản đóng BHXH có được trừ khi tính thuế TNCN hay không?…
Chủ hộ kinh doanh có phải tham gia BHXH bắt buộc không?
Theo điểm m khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024:
” Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện
1.Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm:
…
l) Đối tượng quy định tại điểm a khoản này làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất;
m) Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ;”
Quy định này đặt chủ hộ kinh doanh vào cùng nhóm với người lao động làm việc không trọn thời gian nhưng có thu nhập đạt mức tối thiểu tham gia BHXH. Theo đó, chủ hộ kinh doanh trở thành một trong những chủ thể phải đóng BHXH để tham gia các chế độ: ốm đau, thai sản, hưu trí và tử tuất.
Đây là lần đầu tiên pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng và chính thức về trách nhiệm tham gia BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh. Tạo ra sự đồng bộ trong chính sách an sinh và mở rộng diện bao phủ BHXH toàn dân theo mục tiêu của Chính phủ.
Chủ hộ kinh doanh có được chọn đóng BHXH 12 tháng/lần không?
Căn cứ theo điểm b khoản 4 Điều 33 Luật BHXH 2024, có quy định về mức đóng, phương thức và thời hạn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc như sau:
“Mức đóng, phương thức và thời hạn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của người lao động
…
4. Mức đóng, phương thức và thời hạn đóng của đối tượng quy định điểm m và điểm n khoản 1 Điều 2 của Luật này được quy định như sau:
a) Mức đóng hằng tháng bằng 3% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ hưu trí và tử tuất;
b) Đóng trực tiếp cho cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc đóng qua hộ kinh doanh, doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã tham gia quản lý theo phương thức đóng hằng tháng, 03 tháng hoặc 06 tháng một lần; thời hạn đóng chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau chu kỳ đóng.
…”
Các đối tượng quy định tại điểm b (tức chủ hộ kinh doanh) chỉ được chọn một trong ba phương thức đóng: đóng hàng tháng, đóng 3 tháng một lần hoặc đóng 6 tháng một lần.
Quy định thể hiện rất rõ rằng không có lựa chọn đóng BHXH 12 tháng/lần. Điều này nhằm bảo đảm tính liên tục của việc đóng bảo hiểm, tránh tình trạng gián đoạn hoặc khó kiểm soát khi hộ kinh doanh đóng theo chu kỳ quá dài. Như vậy, chủ hộ kinh doanh chỉ được phép chọn một trong ba hình thức sau:
Đóng BHXH 1 tháng/lần.
Đóng BHXH 3 tháng/lần.
Đóng BHXH 6 tháng/lần.
Việc cố gắng đóng gộp 12 tháng một lần sẽ không được cơ quan BHXH chấp nhận.
Chủ hộ kinh doanh đóng BHXH theo phương thức nào?
Luật quy định 2 cách thức, có thể đóng trực tiếp với cơ quan BHXH, hoặc đóng thông qua hộ kinh doanh/doanh nghiệp/hợp tác xã quản lý nếu thuộc mô hình liên kết.
Dù đóng theo phương thức nào thì thời hạn cuối cùng phải nộp là ngày cuối của tháng tiếp theo sau chu kỳ đóng. Ví dụ: nếu hộ chọn đóng 3 tháng/lần cho quý I/2026 (tháng 1–2–3), thời hạn nộp chậm nhất là ngày 30/4/2026.
Mức đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh theo Luật BHXH 2024
Theo điểm a khoản 4 Điều 33 Luật BHXH 2024, tỷ lệ đóng BHXH hàng tháng của chủ hộ kinh doanh như sau:
” Mức đóng, phương thức và thời hạn đóng BHXH bắt buộc của người lao động
…
4. Mức đóng, phương thức và thời hạn đóng của đối tượng quy định điểm m và điểm n khoản 1 Điều 2 của Luật này được quy định như sau:
a) Mức đóng hằng tháng bằng 3% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ hưu trí và tử tuất;
b) Đóng trực tiếp cho cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc đóng qua hộ kinh doanh, doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã tham gia quản lý theo phương thức đóng hằng tháng, 03 tháng hoặc 06 tháng một lần; thời hạn đóng chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau chu kỳ đóng.”
Như vậy 3% vào quỹ ốm đau và thai sản; 22% vào quỹ hưu trí và tử tuất. Tổng mức đóng bắt buộc là 25% trên tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.
Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH được xác định như thế nào?
Căn cứ theo điểm d khoản 1 Điều 31 Luật BHXH 2024, có quy định như sau:
Vậy chủ hộ kinh doanh có quyền lựa chọn mức lương làm căn cứ đóng BHXH nhưng phải đảm bảo: thấp nhất bằng mức tham chiếu, cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu.
Đồng thời, trong thời gian chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu chính là mức lương cơ sở theo khoản 13 Điều 141 Luật BHXH 2024.
Hiện nay, theo Điều 3 Nghị định 73/2024/NĐ-CP, mức lương cơ sở từ 01/7/2024 là 2.340.000 đồng/tháng. Do đó, mức lương làm căn cứ đóng thấp nhất mà hộ kinh doanh được lựa chọn cũng chính là 2.340.000 đồng/tháng.
Mức đóng thấp nhất của chủ hộ kinh doanh từ 01/7/2025
Áp dụng mức lương cơ sở 2.340.000 đồng: mức đóng BHXH bắt buộc thấp nhất cho chủ hộ kinh doanh = 25% × 2.340.000 = 585.000 đồng/tháng.
Đây là số tiền tối thiểu, phải đóng khi lựa chọn mức lương tham chiếu thấp nhất. Nếu chủ hộ muốn hưởng mức lương hưu cao hơn về sau thì có thể chọn mức cao hơn. Tối đa bằng 20 lần mức tham chiếu, tương đương 46.800.000 đồng/tháng. Khi đó mức đóng BHXH tối đa có thể lên đến 11.700.000 đồng/tháng.
Các khoản đóng BHXH có được trừ khi tính thuế TNCN hay không?
Theo khoản 2 Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC, các khoản đóng BHXH, BHYT, BHTN, bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp như sau:
“Các khoản giảm trừ
Các khoản giảm trừ theo hướng dẫn tại Điều này là các khoản được trừ vào thu nhập chịu thuế của cá nhân trước khi xác định thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công, từ kinh doanh. Cụ thể như sau:
…
2.Giảm trừ đối với các khoản đóng bảo hiểm, Quỹ hưu trí tự nguyện
a) Các khoản đóng bảo hiểm bao gồm: bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đối với một số ngành nghề phải tham gia bảo hiểm bắt buộc.”
Như vậy, chủ hộ kinh doanh khi tham gia BHXH bắt buộc sẽ được trừ toàn bộ khoản đóng BHXH vào chi phí hợp lệ khi tính thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động kinh doanh. Đây là quyền lợi quan trọng giúp giảm số thuế phải nộp, đồng thời khuyến khích chủ hộ tham gia đầy đủ, đúng quy định.
Nếu bạn cần tư vấn chi tiết theo thực trạng kinh doanh của bạn. Hãy liên hệ ngay Zalo GDSERVICE Việt Nam hoặc đăng ký nhận tin ở phía dưới.
Liên hệ tư vấn: Kiểm toán – Kế toán – Thuế – Thành lập doanh nghiệp – Visa/Giấy phép lao động
CÔNG TY TNHH GDSERVICE VIỆT NAM
